Depressieve verschijnselen komen vaak voor rondom een psychose-episode, die ook voor partners en andere naasten vaak slopend is. Met depressieverschijnselen erbij wordt het nog moeilijker, voor iedereen. Psychose- en depressieverschijnselen: een lastige combinatie (blijkt vaak in de praktijk). Mensen die lijden of leden aan psychose, gebruiken vaak onderhoudsmedicatie. Soms weken tot maanden, soms jarenlang. Dat is afhankelijk van hun exacte diagnose en voorgeschiedenis. Psychose kan voorkomen bij diverse ziekten zoals schizofrenie, schizo affectieve stoornis, bipolaire stoornis (‘manisch depressief’), bij depressie(s), ten gevolge van drugsgebruik enz. Omdat de onderliggende diagnose verschilt, verschilt de prognose van psychose wat betreft herstel. Ook speelt de leefwijze een belangrijke rol; ten goede of niet.
Psychose- en depressieverschijnselen: een lastige combinatie
Mensen met psychose kunnen ook depressieve klachten hebben: vooraf, tijdens of na de psychose. Voor GGZ-werkers is het een bekend probleem. Mensen die lijden aan psychose hebben (voor andere mensen) vreemde verschijnselen. Dat vreemde wordt beschouwd als bewijs van ziekte (psychose) en heet daarom ‘positieve symptomen’. Dat zijn wanen: rotsvaste maar foute overtuigingen: omstanders geloven het niet en kunnen de discussie aangaan met tegenargumenten om ‘het foute’ aan te tonen. Dat kan dan leiden tot vlotte escalatie van conflicten met degene die de wanen heeft. Op de tweede plaats hallucinaties: zintuiglijke schijnwaarnemingen die ‘net echt’ zijn voor degene die ze ervaart. Het meest bekend is ‘stemmen horen’ (auditieve hallucinaties), maar het kan ook om dierengeluiden, lawaai of muziek gaan. Hallucineren kan op elk zintuig; dus smaak, reuk, zien, voelen.
Je begrijpt, er zijn ook ‘negatieve symptomen’: (voor anderen) gewone dingen die ontbreken; ontbrekende – verminderde sociale contact behoefte, gedempte emoties, weinig energie. Deze negatieve symptomen zijn lastig te onderscheiden van depressieve symptomen.
Negatieve symptomen en depressieve symptomen kunnen veel op elkaar lijken
De combinatie komt geregeld voor. Tegen ’echte’ negatieve symptomen helpt medicatie nauwelijks. Tegen depressiviteit kan medicatie wel effect hebben. Bij de combinatie is het moeilijk te voorspellen wat het effect zal zijn. Zorgvuldigheid bij diagnose en behandeling is dus van belang.
Als iemand écht depressief is, spreken GGZ-werkers van ‘vitale depressie’. De ernst varieert van matig tot zeer ernstig. Dat is een hele rij symptomen; hoe meer, hoe zekerder die diagnose. Klik hier voor een lijst waar dat kort en bondig op een rij staat.
Uitgebreidere uitleg over psychosesymptomen vind je in mijn boek Help, mijn partner heeft een psychose!
In het volgende blog ga ik in op onderzoek dat verschillende medicatiemogelijkheden vergelijkt bij dit soort problemen. Doe in de tussentijd je voordeel met het genoemde lijstje. Reageren mag natuurlijk ook.