Onderstaande krantenkop inspireerde me tot deze blog over kwaliteit van leven en psychische stoornissen: een lastige combinatie!! NRC onderstaand schreef 12 februari een artikel met de kop:
Psychiatrisch patiënten leven gemiddeld tien jaar korter dan andere mensen
Citaat: “Psychiatrische patiënten hebben gemiddeld een ruim twee keer zo grote sterftekans als mensen uit de algemene bevolking. Dat blijkt uit een studie die de resultaten van 203 eerdere onderzoeken in 29 verschillende landen combineert, vandaag in JAMA Psychiatry.” Per saIdo leven psychiatrische patiënten tien jaar korter dan mensen zonder geestelijke stoornis. Voor met name psychoses, stemmings-, en angststoornissen is de sterftekans sterker verhoogd”.
Laat deze tekst eens even bezinken. 203 Onderzoeken, 29 verschillende landen. Het gaat hier om een heel algemeen en wijdverbreid patroon. Hoe komt dat? Maar eerst wat feiten.
Psychische stoornis ondermijnt kwaliteit van leven
Een kleine greep uit andere onderzoeken over depressie (voor andere psychische stoornissen is het patroon niet heel erg verschillend). Depressie is de meest voorkomende psychische stoornis in Nederland. De WHO verwacht dat dit in 2030 wereldwijd ook zo is.
De kans op hart- en vaatziekten en kanker is verhoogd en de levensverwachting verkort. De herhalingskans op depressie (na volledig herstel) is minstens 60%. Hoe vaker een terugval, hoe groter de kans op een nieuwe depressie. Depressie gaat heel vaak samen met andere psychische stoornissen: angststoornissen (bijvoorbeeld paniekaanvallen, posttraumatische stressstoornis, sociale – of een andere vorm van fobie), alcohol of drugs misbruik/afhankelijkheid, persoonlijkheidsstoornissen). Depressieve mensen hebben vaak lichamelijke klachten of ziekten en een ongezonde leefwijze die hart- en vaatziekten, overgewicht of suikerziekte bevorderen. De helft van de mensen (in Nederland) met depressieve klachten verzuimt om ervoor hulp te vragen. Bij goede behandeling is de herstelkans minstens 80%. Depressie is goed behandelbaar met activering, psychotherapie en medicatie. Die behandelingen sluiten elkaar niet uit, integendeel.
Kwaliteit van leven en psychische stoornissen: een lastige combinatie!!
Bij veel psychische stoornissen is de kwetsbaarheid voor terugval door behandeling beheersbaar. Dat is iets anders dan ‘genezing’. Door een verstandige leefwijze is dit effect te versterken. Vergelijk het met suikerziekte; niet alleen insuline spuiten, maar ook verstandig omgaan met alcohol, dieëten en bewegen bevorderen daar de conditie en gezondheid. Qua goede leefwijze adviezen is er globaal weinig verschil tussen psychische en lichamelijke stoornissen. Ritme, reinheid en regelmaat (de oude kraamvrouwen wijsheid) geldt hierbij. Voor sommigen is dat hetzelfde als een ‘braaf en saai leven’. Zelf vind ik dat niet.
Het zal meer bewust kiezen vergen en aanvaarden dat niet alles slim is of kán. Wie zijn kwetsbaarheid negeert krijgt dat ‘vroeg of laat op zijn brood’. Veel mensen weten dat wel, maar desondanks heeft dat vaak weinig effect. Behandelingen kennen ook bijwerkingen, maar die vallen met deskundige begeleiding ook vaak te beperken. Wat is het ergst, de ziekte of de behandeling en de eventuele bijwerking? (Denk hierbij even aan kanker en cytoststica. Wie stopt ermee omdat men niet kaal wil zijn?).
Bij slechte, slordige begeleiding – of door onttrekking aan hulpverlening – kunnen bijwerkingen wel tot een extra probleem worden. Waarom onttrekken mensen zich aan zorg of stellen ze het uit? Hebben we daar altijd voldoende zicht op? De langdurige begeleiding van chronisch ziek mensen is in diverse landen nogal verschillend. De langdurige zorg in ons land staat onder druk, door de forse reorganisaties en bezuinigingen, die heel snel moeten worden verwezenlijkt. Dat veroorzaakt problemen die overwonnen moeten worden.
Regeren is vooruitzien. Maar regeren is niet altijd leuk, pijnlijk soms
Een vooruitziende blik kan toekomstige problemen of mogelijkheden beperken respectievelijk bevorderen. Dat geldt voor studie, loopbaan, maar ook ziekte en gezondheid. Er komt een tijd dat we allemaal ‘definitief patiënt’ worden, waaraan geen ontsnappen meer mogelijk is. De weg daarnaar toe hebben we niet 100% maar wel deels zelf in de hand. Gezonde leefstijl en veilige verkeersdeelname vind ikzelf wel 2 logische ‘dooddoeners’. Ik vind dat waardevol. Het betekent ook dat dat je bewuster met (on)mogelijkheden bezig bent. Dat is niet alleen leuk, maar ook lastig, moeilijk of zelfs pijnlijk. Dat is vaker een sterk motief om het dus te vermijden.
Stigma van psychische stoornissen
Ik heb al eerder hier over geschreven in deze blogs. In veel culturen en landen bestaat dit. Simpel gezegd; met een psychische stoornis voelen veel mensen zich 2e rangs burger of hebben angst dat anderen hen als zodanig beschouwen. Iedereen heeft die norm ‘ingeslikt’. (Hoeveel moppen zijn er over ‘gekken’ ?). Patient delay (uitstelgedrag), wat bij veel psychische stoornissen en verslaving speelt wordt erdoor vaak verklaard.
Stigma heeft een prijs
Stigma leidt tot uitstel gedrag bij hulpvragen, tot minder goede of beschikbare hulp. Dat leidt tot statistieken zoals in dat NRC artikel genoemd. Triest.
Hier vind je informatie waaraan je als (partner van iemand die lijdt aan depressie of psychose veel kunt hebben. M.n. om patient delay te voorkómen https://www.steflinsen-psychiatrie-partnerhulp.nl/gratis-downloads/ . De gratis leefstijl tips zijn voor iedereen goed https://www.steflinsen-psychiatrie-partnerhulp.nl/gezonde-geestkracht-houdt-je-gezond/.