In het voorjaar van 2013 was ik op een Europees psychiatriecongres. Daar was veel aandacht voor de onderdiagnostiek (‘de niet-ontdekking’) en niet-behandeling van psychiatrische problemen in Europa (alle landen, verschillen in welvaart tussen de landen is een deel van de verklaring). Dat is niet slim want 54% van ons allen …
Bron: www.foundationccsf.org
54% van ons allen
Er is veel onderzoek dat aantoont dat STIGMATISERING (discriminatie) van deze problemen (door de maatschappij) bestaat. Er kwamen veel goede statistieken en analyses voorbij. Dit getal trof me: 54% van ons allen krijgt in het eigen leven een psychiatrische aandoening (gedurende een periode, of chronisch). Als iedereen GGZ hulp zou gaan halen daarvoor dan zou de GGZ allang propvol zitten met klanten. Maar dat is niet zo. Dus de (potentiële) lijders aan psychiatrische aandoeningen doen het ook zelf, bij zichzelf, dat discrimineren.
Te langzaam, te laat, te weinig behandeling
De ‘patient delay’ voor diverse aandoening bedraagt vaak járen !! In Nederland gaat 50% van alle depressieve mensen NIET met die klacht naar de huisarts. Van hen die wel gaan wordt 50% niet als depressief herkend. Van hen die wél als depressief wordt herkend, wordt 50% fout behandeld (niet, te kort, te lang, verkeerd). Slechts 10% van hen die lijden aan depressie wordt in de GGZ behandeld. Alle jaarlijkse maatschappelijke kosten in Nederland door depressie bedragen €2 miljard.
Veel mensen met een eerste psychose komen vaak niet het eerste jaar dat klachten ontstaan in behandeling, terwijl bekend is dat snelle behandelstart gunstig is. Voor psychosen, angststoornissen, middel misbruik (alcohol, drugs) geldt in grote lijnen dezelfde cijferreeks (qua niet-behandeling) of het is nog erger ermee gesteld.
Recent las ik op internet dat in België depressieve mensen gemiddeld tien jaar wachten voor ze hulp zoeken. Depressie is een (onafhankelijke risicofactor voor hart- en vaatziekten, dus LOS van roken, overgewicht, hoge bloeddruk, zittende leefstijl, enz.). De sterfte aan kanker is verhoogd. Dat is vaker wetenschappelijk bewezen. Bij psychotische stoornissen is het niet veel beter (eerder het tegendeel).
Er zijn goede behandelingen (pillen, praten) bekend met lage kosten en veel gezondheidswinst voor depressie en andere psychische stoornissen. Dus waarom verandert dit niet? Obelix zou zeggen: rare jongens die Europeanen.
Een kuur cultuurverandering: schaamte blokkeert
Dat zou mooi zijn als we die even konden bestellen. Maar helaas; we zullen zelf moeten veranderen. Minder schichtig, minder bevooroordeeld tegen psychische stoornissen aankijken. Klachten gewoon serieus nemen en hulp zoeken om het te verhelpen. Is er iets aan de hand, zo ja wat? Wat kan iemand zelf doen? Wat heeft de hulpverlening te bieden? Blijven uitstellen, tobben en schamen is het slechtste ‘medicijn’.
Het gaat allemaal over schaamte. De gedachte is: “ik ben 2e rangs/ gek als ik naar de psychiater moet”. Met klachten van een depressie, manie, psychose ben je dus ‘eeuwig niet goed’. Daar gaat niemand zich goed door voelen. Wat zijn jouw ervaringen met schaamte of stigmatisering? Welke hinder ondervond je? Gaat dat nu beter?
Je kunt hieronder reageren als je wilt.